کاهش اشتغال در ارشد و دکتری، کمترین آمار بیکاری در تهران و البرز - وبلاگ آمیتیس تک

به گزارش وبلاگ آمیتیس تک، براساس جدیدترین آمار مربوط به پیمایش شرایط اشتغال دانش آموختگان دانشگاه ها، اشتغال در مقطع کاردانی نسبت به سال 99 رشد داشته، اما در مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی با کاهش رو به رو بوده است.

به گزارش گروه دانشگاه وبلاگ آمیتیس تک، از آنجا که ایجاد نظام اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به ذینفعان در رابطه با شرایط اشتغال هر یک از رشته های دانشگاهی و بعلاوه رصد آمار در مورد رشته های آموزشی می تواند در کاهش نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی موثر باشد، بدین منظور پیمایش اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی از سال 1397 در معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم شروع شده و تا به امروز ادامه دارد.

از اهداف این برنامه می توان به بهره برداری از نتایج حاصله و تدوین برنامه های مورد احتیاج هر دانشگاه برای بهبود شرایط اشتغال دانش آموختگان، استفاده موثر از شبکه دانش آموختگان جهت بهبود همکاری های دانشگاه با جامعه و صنعت و بعلاوه ایجاد فرصت های شغلی و کارورزی برای دانشجویان از اهداف این برنامه است.

در این برنامه دانشگاه ها به صورت مستقل به وسیله برقراری ارتباط با فارغ التحصیلان به پیمایش شرایط اشتغال دانش آموختگان دانشگاه خود می پردازند که این امر موجب ارتباط بیشتر دانشگاه با جامعه دانش آموختگان خواهد بود.

از سوی دیگر با هماهنگی های اجرا شده با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موسسه برنامه ریزی آموزش عالی با رصد اشتغال دانش آموختگان دانشگاه های کشور بر اساس اطلاعات ثبتی شرایط کلی اشتغال دانش آموختگان را به تفکیک دانشگاه، رشته، مقطع تحصیلی و … ترسیم می نماید.

بر اساس اعلام دفتر ارتباط با صنعت و جامعه وزارت علوم، تمامی دانش آموختگان دانشگاهی اعم از زن و مرد که از سال های 1397 تا 1400 مشغول به کار شده اند، شامل استخدام شدگان در ارگان ها و سازمان های دولتی، فعالین در حوزه مشاغل آزاد و بعلاوه دانش آموختگانی که در مراکزی خاص مانند نیرو های مسلح به عنوان امریه و سرباز فعالیت دارند به عنوان جمعیت شاغل محسوب می شوند.

البته تفاوت هایی در تعریف جمعیت دانش آموخته شاغل از سوی سامانه ثبتی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی موجود است که در آنالیز و مقایسه آمار دریافتی و تحلیل اطلاعات به آن توجه شده است که به توضیح زیر می باشد:

تعدادی از دانش آموختگان که در مراکز خاص مانند نیرو های مسلح مشغول به فعالیت هستند، آمار اشتغال آن ها در سامانه ثبت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت نمی گردد.

تعدادی از دانش آموختگان مشغول به فعالیت در مشاغل آزاد هستند که در سامانه ثبتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت نمی شوند، اما در آمار طرح پایش لحاظ می شوند. تعدادی از دانش آموختگان که مشغول به تحصیل در مقاطع بالاتر هستند، در سامانه ثبتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت نمی شوند.

معمولاً دانش آموختگان دانشگاهی پس از اتمام تحصیلات مدت زمانی را در جستجوی شغل، گذراندن خدمت سربازی و یا انجام امور مرتبط با فارغ التحصیلی می باشند، بنابراین اشتغال آن ها را بلافاصله و پس از فارغ التحصیلی نمی توان به عنوان یک میانه و یا میانگین مناسب از کل فارغ التحصیلی در نظر گرفت.

بر همین اساس در طرح رصد اشتغال دانش آموختگان معمولاً شرایط اشتغال دانش آموختگان 4 سال قبل به عنوان نمونه آماری مدنظر قرار می گیرد، لذا در امسال، شرایط اشتغال دانش آموختگان 4 سال قبل یعنی دانش آموختگان مهر سال 1395 الی شهریور سال 1396 مورد آنالیز قرار گرفته است. در این پایش از دانشگاه ها خواسته شده حداقل 90 درصد دانش آموختگان هر رشته برای این منظور مورد آنالیز قرار گیرند.

در جدول زیر مقایسه میانگین وزنی درصد اشتغال به تفکیک مقطع تحصیلی در کل کشور بر اساس نتایج طرح پایش در سال های 1397 تا 1400 مشاهده می گردد که از سوی دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم اطلاعات منتشر شده است:

بر اساس جدول بالا بالاترین نرخ بیکاری در سال 1400 مربوط به مقطع کارشناسی و کاردانی است و پایین ترین نرخ بیکاری نیز مربوط به مقطع دکتری و کارشناسی ارشد است؛ بر اساس اعلام دفتر ارتباط با صنعت و جامعه وزارت علوم درصد های اشتغال در مقاطع مربوط به تحصیلات تکمیلی می تواند به جهت جمعیت کم دانش آموخته در این دو مقطع باشد.

بعلاوه این آمار در مقایسه با سال قبل (1399) در کلیه مقاطع به غیر از کاردانی تا حدودی کاهش یافته است که یکی از دلایل آن می تواند مربوط به شیوع و همه گیری ویروس کرونا باشد که احتیاجمند توجه بیشتری نسبت به برنامه ریزی و سیاستگذاری پایدار و اثر بخش کلیه نهاد های مرتبط به مساله اشتغال است.

بعلاوه در جدول زیر به مقایسه درصد اشتغال به تفکیک مقطع تحصیلی در کل کشور بر اساس نتایج نتایج طرح پایش و آمار ثبتی در سال 1400 اشاره شده است.

در مقایسه ای که بین آمار ثبتی و طرح پایش اجرا شده است، نتایج تقریباً یکسانی را در اندازه اشتغال مقاطع مختلف شاهدیم. با توجه به نتایج طرح پایش بیشترین درصد اشتغال مربوط به دکتری و کارشناسی ارشد است که این امر می تواند به علت تعداد کم دانش آموختگان این دو مقطع نسبت به سایر مقاطع باشد.

به منظور آنالیز اشتغال دانش آموختگان دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور بر اساس پراکندگی جغرافیایی و امکانات موجود در منطقه ها مختلف، نمودار اندازه اشتغال دانش آموختگان دانشگاه ها بر اساس منطقه ها دهگانه پژوهش و فناوری کشور ترسیم شده که به توضیح زیر است.

در جدول زیر میانگین وزنی درصد اشتغال به تفکیک منطقه ها پژوهش و فناوری در کل کشور در سال های 1399 و 1400 اشاره شده است.

بیشترین درصد اشتغال به ترتیب مربوط به منطقه ها 1،2، 4، 9 و … است که نشان دهنده رشد فعالیت های مربوط به اشتغال و توانمندسازی و بعلاوه توجه بیشتر نهاد های سیاستگذار به دانشگاه های این منطقه ها است؛ منطقه ها 1،2،3،4،6،9 در مقایسه با سال گذشته افزایش در اندازه اشتغال داشته اند. کمترین اندازه اشتغال مربوط به منطقه 1 و دانشگاه های مربوط به استان های بوشهر، فارس و کهکیلویه و بویر احمد است.

با توجه به آمار نرخ بیکاری استانی مرکز آمار استان کهگیلویه و بویراحمد دومین استانی است که درصد بالای از بیکاری را در کشور دارد. بر همین اساس توجه به برنامه ریزی های هدفمند و اثر بخش در راستای توانمندسازی و مهارت افزایی دانشجویان و دانش آموختگان و بعلاوه حمایت های مادی و معنوی تمامی سازمان ها و دستگاه های ذیربط به دانشگاه های منطقه ها با اشتغال پایین ضرورت دارد.